Trong kết luận thanh tra chuyên đề bán sản phẩm bảo hiểm thông qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (bancass), Bộ Tài chính cho biết việc bán bảo hiểm qua kênh đại lý là các ngân hàng còn nhiều sai phạm, đặc biệt là khâu tư vấn của nhân viên ngân hàng, nhân viên môi giới.
Kết luận chũng chỉ ra một số hành vi vi phạm điển hình như không tư vấn trực tiếp cho khách hàng hoặc không hướng dẫn đầy đủ thủ tục trong quá trình thực hiện quy trình, thủ tục hồ sơ yêu cầu theo quy định của doanh nghiệp; không đảm bảo chất lượng tư vấn về sản phẩm bảo hiểm, dẫn đến khách hàng không hiểu rõ về sản phẩm bảo hiểm; cho người khác (đại lý cá nhân khác, nhân viên ngân hàng) sử dụng ipad, mã số đại lý để hướng dẫn khách hàng nhập thông tin và không thực hiện đúng biểu phí bảo hiểm đã được Bộ Tài chính phê chuẩn…
Tỉ lệ huỷ hợp đồng sau năm đầu cao
Theo kết luận trong số các công ty bảo hiểm được thanh tra trong đợt này, Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam có tỷ lệ hủy hợp đồng trong năm đầu cao nhất.
Năm 2021, Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam bán bảo hiểm qua Ngân hàng Á Châu (ACB) và Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) với tổng doanh thu phí bảo hiểm qua kênh ngân hàng đạt 2.038 tỉ đồng, tương ứng 61,26% doanh thu phí; doanh thu khai thác mới qua kênh ngân hàng đạt 1.907,7 tỉ đồng, tương ứng 82,27% (doanh thu phí bảo hiểm qua ACB đạt 1.248,6 tỉ đồng và TPBank là 789,4 tỉ đồng).
Trong năm này, công ty phát hành mới 80.117 hợp đồng bảo hiểm qua kênh ngân hàng, trong đó có 3.247 hợp đồng bảo hiểm bị hủy bỏ trong thời gian cân nhắc (tương ứng với tỉ lệ 4,05% ).
Đáng chú ý, tỉ lệ hủy bỏ và chấm dứt hợp đồng bảo hiểm sau thời gian cân nhắc (năm thứ nhất) của các hợp đồng phát hành qua TPB là 73%, qua ACB là 39%.
Qua quá trình thanh tra, Bộ Tài chính xác định các quy trình, quy chế của Công ty chưa có quy định xử lý kỷ luật đối với cá nhân là nhân viên thuộc đại lý tổ chức là ACB và TPB.
Công ty chưa có biện pháp để xử lý, nhắc nhở đối với những đại lý bảo hiểm cá nhân, nhân viên ngân hàng chưa thực hiện đúng theo quy trình, quy chế phối hợp giữa Công ty và ngân hàng ghi nhận qua Chương trình khách hàng bí mật (một chương trình Công ty sử dụng bên thứ ba nhằm đánh giá chất lượng tư vấn và hoạt động bán hàng),...
Công ty chưa có biện pháp giám sát, xử lý đại lý đảm bảo đại lý nộp Biên nhận bàn giao hợp đồng bảo hiểm về Công ty đối với 304 hợp đồng bảo hiểm là chưa đúng quy định về bàn giao hợp đồng bảo hiểm tại Quy trình thẩm định bảo hiểm số QT.02.NVBH của Công ty.
Đáng chú ý, hồi đầu tháng 3/2023, Bộ Tài chính cho biết tiếp tục chuyển đơn tố cáo của công dân về việc gửi tiền tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) có dấu hiệu bị lừa đảo mua bảo hiểm của Công ty Sun Life Việt Nam sang Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03 - Bộ Công an).
Cụ thể, bà Nguyễn Hồng Anh phản ánh qua việc giới thiệu, tư vấn bảo hiểm của nhân viên Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank - đại lý của Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam), nhân viên TPBank đã có hành vi tư vấn sai lệch, đánh tráo khái niệm để nhằm mục đích ký kết hợp đồng bảo hiểm và đề nghị Cơ quan có thẩm quyền xử lý sai phạm theo quy định.
Hạch toán chi phí chưa đúng quy định
Trong kết luận thanh tra, Bộ Tài chính cũng liệt kê những số liệu cụ thể liên quan đến tài chính của các doanh nghiệp này.
Theo đó, Sun Life hạch toán hơn 600 tỷ đồng chi phí, doanh thu liên quan đến hoạt động bancass là chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021 chưa đúng quy định. Ngoài ra, Sun Life còn hạch toán các khoản chi trả hỗ trợ cho ngân hàng vào chi phí được trừ khi tính thuế chưa đúng quy định trong năm 2021, như hạch toán khoản chi phí hỗ trợ tiếp thị cho TPBank 121 tỷ đồng; ACB tổng số 124 tỷ đồng...
Với những vi phạm trên, Bộ Tài chính yêu cầu Bảo hiểm Sun Life Việt Nam phải hạch toán giảm chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021 hơn 600 tỷ đồng.
Đối với các vi phạm về thuế, Bộ Tài chính giao Tổng cục Thuế chỉ đạo Cục Thuế các địa phương (Cục Thuế Hà Nội và Cục thuế TP.Hồ Chí Minh) đôn đốc, rà soát các doanh nghiệp kê khai, tuân thủ quy định pháp luật về thuế, hóa đơn đối với các khoản chi nêu tại kết luận thanh tra. Từ đó, xử lý hành vi vi phạm hành chính thuế, hóa đơn (nếu có) và hướng dẫn, xử lý các trường hợp tương tự.
Gánh khoản lỗ lũy kế gần 4.575 tỷ đồng
Về tình hinh kinh doanh, năm 2022, Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ Sunlife Việt Nam đạt doanh thu thuần hoạt động kinh doanh bảo hiểm ở mức 5.173 tỷ đồng, tăng gần 2.000 tỷ đồng so với năm 2021. Dù doanh thu hoạt động bảo hiểm tăng nhưng Sunlife vẫn phải gánh khoản lỗ trước thuế 1.232 tỷ đồng.
Một số khoản chi phí tăng cao so với năm 2021 đã góp phần khiến Sunlife thua lỗ. Tiêu biểu như tổng chi bồi thường và trả tiền bảo hiểm năm 2022 của Sunlife lên mức gần 1.153 tỷ đồng, tăng 429 tỷ đồng so với năm 2021. Khoản chi hoa hồng bảo hiểm của doanh nghiệp này cũng tăng tới 371 tỷ đồng so với năm 2021.
Năm 2022, Sun Life mạnh tay chi đào tạo ban đầu và thi cấp chứng chỉ đại lý lên tới 21 tỷ đồng, gần gấp đôi năm 2021. Chi khen thưởng hỗ trợ đại lý tăng 719 tỷ đồng so với năm 2021.
Sun Life Việt Nam là thành viên với 100% vốn của Tập đoàn SunLife Financial, gia nhập thị trường bảo hiểm Việt Nam từ năm 2013, với hoạt động chính kinh doanh bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, quản lý quỹ, đầu tư vốn. Trong đó bancassurance được xác định là hoạt động kinh doanh trọng tâm, chiến lược.
Đến cuối năm 2022, công ty có 537 nhân viên, có 1 trụ sở chính, 2 chi nhánh, 39 địa điểm kinh doanh và 40 văn phòng tổng đại lý. Sau 9 liên tiếp năm kinh doanh thua lỗ tại Việt Nam, khoản lỗ luỹ kế của Sunlife Việt Nam đã tăng lên gần 4.575 tỷ đồng.
